JEOUZAL 2014 AKDENİZ ÜNİVERSİTESİNDE
http://jeouzal.com/index.php?&pageid=1

SAGA GIS ile Eğim ve Bakı Haritaları oluşturma

Saga GIS ile eğim ve bakı haritaları oluşturmak için öncelikle alana ait sayısal yükseklik modeli (DEM) verisi temin etmemiz gerekiyor. Örnek çalışmada, Global Mapper yazılımı üzerinden indirdiğimiz SRTM DEM verisini kullanacağız. Çalışma alanı olarak Google Earth üzerinden bir yer seçelim.

 

Çalışma alanımızı Antalya ili Konyaaltı ilçesinin yaklaşık sınırları olarak seçtik ve bir poligonla işaretledik. Şimdi bu bölgeye ait SRTM verisini Global Mapper yazılımı üzerinden indirmek için poligonumuzu KML dosyası olarak kaydediyoruz ve Global Mapper Yazılımında açıyoruz.

 

Global Mapper yazılımında poligonumuzu altlık olarak kullanarak indirdiğimiz SRTM yükseklik verisini KONYAALTI.dem olarak kaydediyoruz. Kaydettiğimiz DEM verisini SAGA yazılımında açıyoruz.

 

Modules sekmesine tıklayarak manager penceresinde modülleri görüyoruz ve buradan Terrain Analysis-Morphometry modülü altındaki Slope, Aspect, Curvature işlemini seçiyoruz.

  

Açılan pencerede Grid System ve Elevation kısımlarına Konyaaltı verimizi girerek Okay ile işlemi başlatıyoruz.

Eğim (üst) ve Bakı (alt) haritalarımızı oluşturduk.

 

Sağda Object Properties penceresinin Description sekmesine baktığımızda,

Eğim için minimum ve maksimum değerlerin; 0 ile 1.1684… arasında,

Bakı için minimum ve maksimum değerlerin; 0.00862… ile 6.28318… arasında olduğunu görüyoruz.

Bunlar radyan cinsinden açı değerleridir. Eğime ait olan değerler eğim açısını, bakıya ait olan değerler de doğrultunun Kuzey ile saat yönünde yaptığı açıyı vermektedir.

Bu açı değerlerini DERECE cinsinden görebilmek için 57,2958 ile çarpmamız gerekir. Bu işlemi Grid Calculus modülü ile SAGA’da yapabiliriz.

Açı değerlerini DERECEye çevirmek için; Grid Calculus modülü içerisindeki Grid Calculator işlemini seçiyoruz.

Bu işlemde Grid verisi olarak EĞİM haritamızı (Slope) girerek formül bölümüne a*57.2958 yazıyoruz ve işlemi Okay ile başlatıyoruz.

  Data menüsünde Calculation adıyla oluşturulan veri, eğim haritasındaki değerlerin DERECE olarak hesaplanmış halidir. Bu verinin minimum ve maksimum değerlerinin 0 ile 66.947… arasında olduğunu sağdaki Object Properties penceresinden görebiliriz.

 

SAGA ile eğim ve bakı haritalarını oluşturduktan sonra bu haritaların; gerek görselleştirmelerini daha anlaşılır yapmak gerekse sınıflandırmayı kolaylaştırmak için Grid-Visualisation modülündeki Aspect-Slope Grid işlemini uyguluyoruz.

Bu işlemin penceresine Aspect ve Slope verilerimizi girip Aspect-Slope ve Lookup Table satırlarında <create> işaretleyip işlemi başlatıyoruz. Oluşturduğumuz eğim-bakı haritası ve lejandı aşağıdadır. Bu haritada bakıları ve açılarına göre az, orta ve çok (Low, moderate, steep) şeklinde sınıflandırılmış eğimleri rahatlıkla görebilmekteyiz.

 Son olarak eğim ve bakı haritalarını istediğimiz kriterlere göre filtreleyelim. Bir önceki işlemde oluşturduğumuz tabloyu (Lookup Table) açalım.

  Her bir eğim-bakı grubuna denk gelen minimum ve maksimum değerleri görebiliyoruz. Filtrelemede bunları kullanacağız.

Örneğin bir toplu konut alanı belirlemek amacıyla;

Güneye bakan az eğimli yamaçlara 3 puan,

Güneye Bakan orta eğimli yamaçlara 2 puan,

GD ve GB’ya bakan az eğimli yamaçlara 1 puan ve

Diğerlerine 0 puan

Vererek güneşten en iyi biçimde yararlanacak az ve orta eğimli alanların belirlenmesine yönelik bir harita hazırlayalım.

Grid-Tools modülünden Reclassify Grid Values işlemini seçiyoruz ve Grid verisi olarak Aspect-Slope haritamızı giriyoruz.

 

Method bölümünde örneklememizdeki puanlamayı girebilmek için bir tablo oluşturmamız gerekli. Bu nedenle Method satırında simple table seçerek Lookup Table satırında … düğmesini tıklayıp tablomuzu oluşturuyoruz.

 

Tabloyu oluştururken Aspect-slope verisine dair oluşturduğumuz Lookup Table içerisinde yer alan minimum ve maksimum değerleri kullanıyor ve yukarıda görüldüğü şekilde tabloyu oluşturuyoruz.

 İşlemi tamamladığımızda oluşan haritada beyaz bölgeler kriterlerimize uymayan sahaları, açıktan koyuya doğru mavi bölgeler de azdan çoğa doğru uygun olan sahaları göstermektedir. Reclassify Grid Values işlemindeki tabloda istediğimiz kriterlerde satır ve sütunlar düzenleyerek sınıflandırmada değişiklikler yapabiliriz.

KOLAY GELSİN.

Uzaktan Algılama hiç bilmeyenlere giriş . . .

Uzaktan algılama konusunu hiç bilmeyenler için temel bilgilendirme olacağını düşünüyorum http://tr.wikipedia.org/wiki/Uzaktan_alg%C4%B1lama